Η γάτα, συγκριτικά με τον σκύλο, είναι πιο ανεξάρτητη και διατηρεί περισσότερα άγρια ένστικτα. Έτσι, ένας κηδεμόνας γάτας θα πρέπει να ενημερωθεί κατάλληλα για να της προσφέρει τις ιδανικές συνθήκες για να εκφράσει τα ένστικτα της, και γενικότερα τη φύση της, μέσα στο σπίτι που ζει (cat-friendly environment or cat stress-free house). Αυτό θα βοηθήσει τη γάτα να ζει χωρίς άγχος, κάτι το οποίο είναι επιθυμητό γιατί μειώνει τις πιθανές ζημιές σε αντικείμενα του σπιτιού, ενώ μειώνονται οι πιθανότητες να εμφανίσει διάφορες ασθένειες που σχετίζονται με το στρες, το οποίο τις περισσότερες φορές δεν γίνεται αντιληπτό από τον κηδεμόνα της.
Παιχνίδι Οι γάτες λατρεύουν το παιχνίδι γιατί τους ξυπνά το ένστικτο του κυνηγιού που θα πρέπει να το εκφράζουν μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες. Τα παιχνίδια που προσομοιάζουν με τα θηράματα τους και αυτά που έχουν κίνηση ελκύουν την περιέργεια τους. Η ποικιλία παιχνιδιών και η συνεχής εναλλαγή τους επιβάλλεται μιας και οι γάτες βαριούνται εύκολα και χρειάζονται συνεχώς καινούργια ερεθίσματα.
Ονυχοδρόμιο Ένα άλλο ένστικτο της γάτας που πρέπει να εκφράζει είναι το ακόνισμα των νυχιών της. Με αυτή τη διαδικασία, η γάτα κρατάει σε φόρμα τον οργανισμό της για το κυνήγι αλλά μαρκάρει και την περιοχή της δημιουργώντας όρια μέσα στα οποία νιώθει ασφάλεια. Αυτό, μια γάτα στην φύση το κάνει στα δέντρα, ενώ μια δεσποζόμενη σε διάφορα αντικείμενα του σπιτιού, εκτός κι αν έχει ονυχοδρόμιο, όπου σε αυτήν την περίπτωση θα ασχολείται με αυτό. Κάποιες γάτες προτιμούν τα κάθετα και κάποιες τα οριζόντια ονυχοδρόμια, γι’ αυτό θα πρέπει να έχουν και τις δύο επιλογές για να διαλέξουν. Η θέση του ονυχοδρομίου είναι καθοριστική για το αν η γάτα θα επιλέξει να το χρησιμοποιήσει ή όχι. Μην τοποθετείτε τα ονυχοδρόμια στα σημεία που επιθυμείτε εσείς, αλλά στα σημεία που επιθυμεί η γάτα σας. Τοποθετήστε τα εκεί που συχνάζει περισσότερο, στα σημεία που την έχετε δει να γρατζουνάει αντικείμενα του σπιτιού και δώστε της 2-3 διαφορετικές επιλογές ή μετακινήστε τα μέχρι να την δείτε να ασχολείται με αυτά.
Αμμοδόχος Οι γάτες είναι εξαιρετικά καθαρά ζώα και αυτό το βλέπουμε και με το πόσο πολύ φροντίζουν και καθαρίζουν το σώμα τους καθημερινά. Η γάτα θέλει να έχει καθαρή τουαλέτα (όπως και εσείς επιθυμείτε το ίδιο για τη δική σας). Η συχνή καθαριότητα της τουαλέτας επιβάλλεται, ενώ θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι η αμμοδόχος της παραμένει στεγνή, χωρίς μυρωδιά αμμωνίας. Το σημείο που θα τοποθετηθεί η αμμοδόχος θα πρέπει να είναι αυτό που βολεύει τη γάτα και όχι τον κηδεμόνα της, και σίγουρα όχι κοντά στο σημείο που τρώει και πίνει νερό. Σε κάποιες γάτες δεν αρέσει να μοιράζονται την αμμοδόχο τους γι’ αυτό ως κανόνας θεωρείτε ότι οι αμμοδόχοι θα πρέπει να είναι όσες οι γάτες του σπιτιού συν μία.
Κατάλληλα δοχεία νερού και φαγητού Η επιλογή πιο επίπεδων δοχείων για τη γάτα είναι η καλύτερη, μιας και με αυτά τα δοχεία δεν ενοχλούνται τα μουστάκια της καθώς τρώει ή πίνει, κάτι που δεν θα της άρεσε.
Καινούργια ερεθίσματα Η γάτα βαριέται εύκολα με αποτέλεσμα να κοιμάται όλη μέρα, να μην εκφράζει τα ένστικα της και σταδιακά να γίνεται παχύσαρκη και επιθετική. Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία μικρών παιχνιδιών τα οποία εναλλάσσουμε καθημερινά της προκαλούμε το ενδιαφέρον. Το catnip θα την βοηθήσει να νιώσει περισσότερη επιθυμία να ασχοληθεί με τα παιχνίδια της και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιπλέον κίνητρο. Επίσης, μικρά αυτοσχέδια παιχνίδια πάντα ξετρελαίνουν τις γάτες, όπως ένα άδειο κουτί από παπούτσια που δεν χρειαζεστε πιά, μια μπαλίτσα από χαρτί από παλιές σημειώσεις σας ή ένα άδειο πλαστικό μπουκάλι νερού. Θυμηθείτε να κρατάτε το πολύ 24 ώρες το ίδιο παιχνίδι στον χώρο της. Μετά το μαζεύεται για να το δώσετε αρκετές μέρες μετά. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα το βαρεθεί.
Ήρεμες γωνιές ξεκούρασης και απομόνωσης Προσφέρετε στην γάτα σας κάποια σημεία στα οποία θα μπορεί να απομονωθεί, να κρυφτεί, να νιώσει φωλιά, να ηρεμήσει και να ξεκουραστεί μακριά από ήχους, φως ή ενοχλήσεις.
Υπερυψωμένες θέσεις παρατήρησης ή ύπνου Οι γάτες, όπως όλα τα αιλουροειδή, λατρεύουν να παρατηρούν και να έχουν τον έλεγχο της περιοχής τους. Αυτό το πετυχαίνουν σκαρφαλώνοντας σε ψηλά μέρη. Μια γωνιά σε ένα ψηλό έπιπλο, ένα έπιπλο ονυχοδρομιου με θέσεις παρατήρησης και ύπνου, ή ένα ραφάκι εσωτερικά του παραθύρου για να κοιτάει έξω είναι ότι καλύτερο μπορείτε να της προσφέρετε.
Η φροντίδα του κατοικιδίου θα πρέπει να προσαρμόζεται στις δικές του ανάγκες και όχι στα “θέλω” του κηδεμόνα της. Όπως και στα άλλα είδη κατοικιδίων, έτσι και η γάτα χρειάζεται να καλύπτει τις ανάγκες της και να εκφράζει τη φύση και τα ένστικτα της μέσα στον χώρο που ζει. Αυτό την βοηθά να είναι πιο ήρεμη, να μην κάνει ζημιές στο σπίτι, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται οι πιθανότητες να εκφράσει κάποιο νόσημα που σχετίζεται με το άγχος.
Και δεν ξεχνάμε: ευτυχισμένα κατοικίδια είναι τα υγιή κατοικίδια!
Δρ Δήμητρα Σωφρονίου
Κτηνίατρος DVM