Εγκυμοσύνη, Γάτα και Τοξόπλασμα

Τι είναι η τοξοπλάσμωση;

Η τοξοπλάσμωση είναι μια ασθένεια που προκαλείται από το παράσιτο Toxoplasma gondi. Το τοξόπλασμα έχει ως “στόχο” (τελικό ξενιστή) τη γάτα και τα υπόλοιπα αιλουροειδή. Όμως, κι άλλα είδη ζώων, όπως ο άνθρωπος, διάφορα θηλαστικά, τρωκτικά και πουλιά μπορούν να μολυνθούν από το τοξόπλασμα ως ενδιάμεσοι ξενιστές.

Πως μολύνεται η γάτα από το τοξόπλασμα;

Η γάτα προσβάλλεται από το τοξόπλασμα όταν καταναλώσει μολυσμένα τρωκτικά, πουλιά κτλ ή όταν έρθει σε επαφή με μολυσμένα από τοξόπλασμα αντικείμενα στο περιβάλλον που ζει. Η μόλυνση από τοξόπλασμα είναι πιο πιθανή στις γάτες που μόνιμα ή περιστασιακά ζουν σε εξωτερικό χώρο και κυνηγούν διάφορα θηράματα, στις γάτες που τρέφονται με ωμό κρέας ή σε αυτές που έχουν πρόσβαση σε κάδο απορριμάτων που περιέχονται υπολείμματα ωμού κρέατος.

Πως μολύνεται ο άνθρωπος από το τοξόπλασμα;

Οι ενδιάμεσοι ξενιστές (π.χ.ο άνθρωπος) μολύνονται με την κατανάλωση ωοκύστεων (αυγά) του παρασίτου που βρίσκονται στο έδαφος ή σε μολυσμένες τροφές όπως συμβαίνει με την κατανάλωση ωμού ή ατελώς ψημένου κρέατος που προέρχεται από ζώο μολυσμένο από τοξόπλασμα.Για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει σε περίπτωση που ένας χοίρος σε κάποια φάση της ζωής του μολυνθεί από το παράσιτο, ακολούθως οδηγηθεί στο σφαγείο και το κρέας του καταναλωθεί ωμό ή ατελώς ψημένο από τον άνθρωπο.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της μόλυνσης από τοξόπλασμα στη γάτα;

Τα συμπτώματα της τοξοπλάσμωσης στη γάτα ποικίλουν ανάλογα με τα όργανα που θα προσβάλει το τοξόπλασμα και συνήθως συνδιάζονται με πυρετό, ανορεξία και κατάπτωση. Το τοξόπλασμα μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα πνευμονίας, οφθαλμολογικά προβλήματα, νευρομυικά συμπτώματα, ίκτερο, διόγκωση κοιλιάς, διάρροιες, γέννηση νεκρών εμβρύων ή νεογέννητων που καταλήγουν σε θάνατο τις πρώτες μέρες, μυοκαρδίτιδα κ.α. Αρκετά ζώα δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα ενώ τα νεογέννητα γατάκια που μολύνονται από την μητέρα τους μέσω του πλακούντα ή μέσω του θηλασμού, παρουσιάζουν εντονότερα συμπτώματα από τα ενήλικα ζώα και συχνά οδηγούνται στο θάνατο.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της μόλυνσης από τοξόπλασμα στον άνθρωπο και στις έγκυες γυναίκες;

Στους ανθρώπους, η μόλυνση από τοξόπλασμα μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή μπορεί να εμφανίστούν διάφορα συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της κοινής γρίπης, πυρετός, πόνος στις αρθρώσεις και στους μυς, διόγκωση λεμφαδένων, προβλήματα στα μάτια ή το νευρικό σύστημα. Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν από μόνα τους εκτός στα άτομα με χαμηλό ανοσοποιητικό όπου τα συμπτώματα είναι έντονα.

Οι γυναίκες που μολύνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, πιθανόν να μεταδώσουν τη μόλυνση στο έμβρυο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει θάνατο, νευρολογικά ή οφθαλμολογικά προβλήματα στο έμβρυο.

Πώς μια γάτα μπορεί να μεταδώσει το τοξόπλασμα στον άνθρωπο; 

Εάν μια γάτα καταναλώσει μολυσμένη από τοξόπλασμα τροφή π.χ. τρωκτικά, θα μολυνθεί. Το τοξόπλασμα αναπτύσσεται και πολλαπλασιάζεται στο έντερο της όπου παράγονται άωρες ωοκύστεις του τοξοπλάσματος (μη μολύνουσα μορφή) οι οποίες αποβάλλονται με τα κόπρανα της γάτας στο εξωτερικό περιβάλλον, 3-10 μέρες μετά την μόλυνση και για διάστημα περίπου 20 ημερών ΜΟΝΟ. Συνεπώς, η γάτα αυτή δεν αποβάλλει το παράσιτο στο υπόλοιπο της ζωής της παρά μόνο εκείνες τις 20 ημέρες. Οι άωρες ωοκύστεις που έχουν βγει με τα κόπρανα της γάτας, πρέπει να περάσουν 1-4 μέρες στο εξωτερικό περιβάλλον για να μετατραπούν σε ώριμες ωοκύστεις που είναι η μολύνουσα μορφή του τοξοπλάσματος και ακολούθως ο άνθρωπος να τις καταναλώσει με κάποιο τρόπο (π.χ.μέσω άπλυτων μολυσμένων λαχανικών, άπλυτα μολυσμένα χέρια) για να μολυνθεί.

Συνοψίζοντας, ο άνθρωπος μολύνεται με την κατανάλωση των ΩΡΙΜΩΝ ωοκύστεων του παρασίτου που αποβάλλονται με τα κόπρανα των μολυσμένων γατών. Συνεπώς, η άμεση επαφή του ανθρώπου με τις γάτες δεν εγκυμονεί κίνδυνο μόλυνσης του! Οι γυναίκες σε εγκυμοσύνη μπορούν να συνεχίσουν να έχουν επαφή με γάτες, και ιδίως με την κατοικίδια γάτα τους, χωρίς κανένα πρόβλημα φτάνει να τηρούν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής για να μην καταναλώσουν τυχόν μολυσμένα κόπρανα γάτας.

Κάθε άνθρωπος, και ιδίως οι γυναίκες σε εγκυμοσύνη, πρέπει να τηρούν όλα τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης για να αποφύγουν την μόλυνση από το τοξόπλασμα. Πως γίνεται η πρόληψη για το τοξοπλασμα στους ανθρώπους και ιδίως στις γυναίκες που βρίσκονται σε εγκυμοσύνη;

  • Αποφυγή κατανάλωσης ωμού ή ατελώς ψημένου κρέατος (μοσχαριού, προβάτου, χοίρου κτλ) και κρεατοσκευασμάτων όπως σουβλάκια, γύρος, κιμάς, μπιφτέκια κ.α
  • Τήρηση μέτρων υγιεινής κατά τους χειρισμούς ωμού κρέατος στο σπίτι (χρήση γαντιών μιας χρήσης, καθαρισμός και απολύμανση επιφάνειας κοπής ωμού κρέατος, μαχαιριών και σκευών)
  • Αποφυγή κατανάλωσης άπλυτων ή ατελώς πλυμμένων φρούτων και λαχανικών
  • Χρήση γαντιών κατά τις κηπουρικές ή οποιεσδήποτε άλλες εργασίες που σχετίζονται με το χώμα και σχολαστικός καθαρισμός των χεριών μετά το τέλος της εργασίας
  • Οι τάφροι άμμου ενασχόλησης παιδιών σε σχολεία, νηπιαγωγεία, παιδικές χαρές πρέπει να καλύπτονται τις ώρες που δεν χρησιμοποιούνται έτσι ώστε να μην αφοδεύουν γάτες
  • Καθημερινή απομάκρυνση των κοπράνων από τα δοχεία άμμου υγιεινής των κατοικίδιων γατών έτσι ώστε να μην ξεπερνούν τις 24 ώρες έκθεσης στο περιβάλλον που χρειάζονται οι ωοκύστεις του τοξοπλάσματος για να μετατραπούν από άωρες σε ώριμες (μολύνουσα μορφή). Σημειώνεται ότι τα κόπρανα της γάτας περιέχουν ωοκύστεις του τοξοπλάσματος μόνο εάν προέρχονται από μολυσμένη γάτα και μόνο για χρονικό διάστημα των 20 ημερών της ζωής της που η μολυσμένη γάτα αποβάλλει το παράσιτο
  • Σχολαστικό πλύσιμο των χεριών μετά τον καθαρισμό της αμμοδόχου της γάτας
  • Αποτροπή περιήγησης της κατοικίδιας γάτας σε εξωτερικούς χώρους όπου μπορεί να κυνηγήσει και να καταναλώσει θηράματα ή ωμό κρέας από σημεία απόρριψης

Κλείνοντας, ο μοναδικός τρόπος άμεσης μόλυνσης ενός ανθρώπου από τοξόπλασμα, μέσω μιας μολυσμένης γάτας, είναι η πρωκτοστοματική οδός, δηλαδή η αφόδευση μολυσμένων κοπράνων από τη γάτα και ακολούθως η κατανάλωση αυτών ή υπολειμμάτων τους από τον άνθρωπο με οποιονδήποτε τρόπο, τις 20 ημέρες που αυτή αποβάλλει το παράσιτο, αφού τα κόπρανα έχουν ωριμάσει για τουλάχιστον 24 ώρες στο περιβάλλον προτού καταναλωθούν. Συνεπώς, η άμεση μόλυνση ενός ανθρώπου από τη γάτα είναι αρκετά δύσκολη. Αντιθέτως, η έμμεση μόλυνση του ανθρώπου (καταναλώση ωμού ή ατελώς ψημένου κρέατος, κατανάλωση άπλυτων λαχανικών και φρούτων, κατανάλωση τροφής με βρόμικα χέρια μετά από κηπουρικές εργασίες ή καθαρισμό αμμοδόχου γάτας) είναι πιο συχνή.

Δρ Δήμητρα Σωφρονίου

Κτηνίατρος

0
    0
    Το καλάθι σας
    Το καλάθι σας είναι άδειοΕπιστροφή στο Κατάστημα